Waarschuwing: volgens specialisten kan deze veelgebruikte manier van aardappels koken botulisme bevorderen

De alledaagse gewoonte om aardappelen in aluminiumfolie te garen lijkt onschuldig, toch klinkt er een serieuze waarschuwing. Experts leggen een verband met botulisme, een zeldzame maar gevaarlijke voedselvergiftiging. Tegelijk groeit de bezorgdheid over het gebruik van aluminium in de keuken, zeker wanneer het heet en gekruid wordt. Wat moet je hiervan weten wanneer ovenschotels en barbecues weer volop in trek zijn?

Let op: deze veelgebruikte kookmethode voor aardappelen kan tot botulisme leiden, waarschuwen specialisten

Gepofte aardappelen in glanzend folie horen bij winteravonden, barbecues en snelle doordeweekse maaltijden. Juist die routine maakt ze geliefd. Toch waarschuwen specialisten voor een onderschat risico wanneer je aardappelen in aluminiumfolie gaart en laat afkoelen. Hoe onschuldig is die glanzende laag eigenlijk?

Gevaren van aluminium bij het koken van aardappelen

Aluminiumfolie is handig, maar niet neutraal. Bij hoge temperaturen kan aluminium migreren naar voedsel, zeker als je zout of citroen gebruikt. Onderzoekers, onder wie Philippe Pouillart, wijzen op de cumulatieve belasting: het metaal kan zich in het lichaam ophopen en neurotoxisch werken. De EFSA hanteert daarom een toelaatbare wekelijkse inname van 1 mg per kg lichaamsgewicht. Hoe hoger de temperatuur en hoe langer het contact, hoe groter de overdracht. Bij aardappelen die lang in folie garen, tikt dat aan. Voorzichtigheid is logisch beleid, zeker omdat er veilige alternatieven bestaan die niets afdoen aan smaak of textuur.

Wat is botulisme en hoe ontstaat het?

Het echte gezondheidsrisico schuilt in de bacterie Clostridium botulinum. Die voelt zich thuis in een zuurstofarme omgeving, precies wat je creëert wanneer een gegaarde aardappel in dichte folie afkoelt en uren blijft liggen. De bacterie kan dan een zenuwgif produceren. Klachten beginnen vaak met misselijkheid, gevolgd door dubbelzien, spraak- en slikproblemen, en kunnen overgaan in verlamming. Volgens het RIVM telt Nederland jaarlijks doorgaans 0 tot 5 gevallen van botulisme bij mensen; voedselgerelateerde gevallen zijn zeldzaam maar ernstig. Experts als viroloog dr. Océane Sorel benadrukken dat het risicoscenario herkenbaar is: garen in folie, traag afkoelen op kamertemperatuur en later opwarmen, bijvoorbeeld in de magnetron. Opwarmen vernietigt de toxine niet altijd.

Hoe kook je aardappelen veilig zonder risico?

Gelukkig kan het eenvoudig anders. Laat de schil het werk doen en bak aardappelen op een rooster of in een ovenschaal, zonder folie. Wil je toch de “papillote”-smaak en structuur? Gebruik dan bakpapier als barrière, of wikkel de aardappel eerst in bakpapier en pas daarna losjes in aluminium, zodat het voedsel het metaal niet raakt. Koel restjes snel terug en zet ze binnen 2 uur in de koelkast, bij maximaal 4 graden Celsius. Waarom risico nemen als het met een paar gewoontes moeiteloos veiliger kan?

Laat aardappelen na het garen niet in folie op het aanrecht staan.
Verwijder folie direct, bewaar in een schone doos en zet snel koud.
Verwarm restjes bij voorkeur in oven of pan; vermijd de magnetron na twijfelachtige bewaring.
Aan de barbecue: houd afstand van de vlam, voorkom zwartblakeren en snijd verkoolde stukjes royaal weg.

Met deze stappen behoud je het plezier van een goede aardappel, zónder de ongewenste bijwerkingen van folie en zonder het sluimerende risico op botulisme. Dat smaakt uiteindelijk toch het best.